Diş sert dokusunun merkezinde, dişin kök ucuna kadar uzanan bir odacık vardır. Bu odanın içinde kan, damar ve sinir paketi bulunur (pulpa).

Diş çürümeye başladığında, erken dönemde farkedilmeyip çok ilerlerse dişin pulpasının içine kadar ulaşır ve burada iltihabi değişimlere neden olur. Şiddetli ağrılar başlar. Çok daha ileri aşamalarda olay kök ucundan çene kemiğine yayılarak dişin kaybıyla da sonuçlanabilir.

Diş çekim safhasına ulaşmadan önce, diş ve çevre dokuları, hasta pulpa dokusunun alınıp pulpa odasının tedavisi ile kurtarılabilir. Pulpa dokusu (dişin merkezindeki sinir ve damar paketi), anestezi ile ağrısız bir şekilde temizlenir. Köklerin içinde iltihaplı sinirlerin bulunduğu kanallar temizlenir ve genişletilerek dezenfekte edilir. Bu işlemler sırasında mutlaka kanal boyunun kök ucuna kadar kaç millimetre uzunluğunda olduğu röntgen çekerek kontrol edilir. Daha sonra, tespit edilen kanal boyu uzunluğuna göre bir çalışma yapılıp, kök ucuna kadar pulpa odası ve kanallar özel dolgu maddeleri ile doldurularak kanal tedavisi bitirilir. Tedavi edilen diş, uzun yıllar ağızda hayatını sürdürür.

Kanal tedavisi, pulpası enfekte olmuş ve zarar görmüş dişlerin ağızda tutulup sağlığına kavuşturulması için yapılan tedavidir.

Aşamaları:

• Çürük temizlenip pulpanın (damar ve sinir paketinin) çıkartılması için diş merkezine kadar aşındırılır (kavite açılır).
• Köklerdeki kanallar, mekanik ve kimyasal olarak temizlenir.
• Röntgen çekilerek kanal boyu milimetrik olarak ölçülür
• Kök kanalları kök ucuna kadar doldurulur
• Dişin ağız içindeki görünen kısmı estetik olarak restore edilir.

Kanal tedavisinde geçmiş yıllarda bir kaç seans süren ve çok zor olan kanal genişletme işlemi, hekimler tarafından küçük el aletleri ile manuel olarak yapılıyordu. Gelişen teknolojiyle, endomotor denilen dijital endodontik tedavi cihazları sayesinde kanal tedavisi çok daha kısa zamanda (bir veya iki seansta), pratik ve güvenli bir şekilde yapılmaktadır.

Muayenehanemizde kanal tedavileri protaper sistemi ile en ideal şekilde uygulanmaktadır. Bu cihazın sağladığı kolaylıkların en önemlisi; kanal tedavisi süresini %50 azaltmasının yanısıra kanal tedavisinde hedef olan, kök ucunun bulunduğu noktayı, diş hekimine sinyallerle bildirmesidir.

Kanal tedavisi sonrasında dişin sert dokusu, pulpanın yani dişin sinirlerinin alınmasından dolayı beslenemediği için kuru bir ağaç gibi kırılganlaşır. Ancak; madde kaybı çok fazla olan bölge çok iyi temizlenip şekillendirilirse, dijital olarak alınan ölçülerle CAD-CAM teknolojisi ile yapılmış porselen dolgu restorasyonları ile restore edilirse ve kişinin de sonrasındaki ağız bakımı çok iyi olursa, ömür boyu ağızda sağlıklı bir şekilde kalabilir.

Kanal tedavisi ile tedavi edilmesine rağmen enfeksiyonu iyileşmeyen dişlerde uygulanır. Kronikleşmiş enfeksiyonların kanal tedavisi ile tedavisi çoğu zaman mümkün değildir. Bu tip durumlarda, kanal tedavisi yapıldıktan sonra, lokal anestezi altında dişin kemik içinde kalan kök ucundaki enfekte kısmın aşındırılarak temizlenmesi, dişin çoğunlukla kurtarılmasını sağlar. Bu işleme rezeksiyon denir.

Endodontik cerrahi uygulanan dişler, sonrasında altı aylık periyodik kontrollerle radyolojik olarak takip edilmelidir.