PERİODONTOLOJİ (DİŞ ETİ HASTALIKLARI)

Periodontoloji, dişleri çevreleyen yumuşak veya sert dokularda oluşan hastalıklar ve bunların tedavileri ile ilgili bilim dalıdır. Gerek periodontal hastalıklardan, gerekse diş çürüklerinden korunmanın en ekonomik ve en etkin yolu evde yapılan günlük ağız bakımıdır.

SAĞLIKLI DİŞ ETİ

Açık pembe renkte, sert kıvamlı ve diş ile birleştiği noktada incelerek sonlanan elastik görünümlü bir dokudur. Diş eti dişin boyun bölgesini tümüyle saran bir dokudur. Diş ile diş etinin birleştiği noktada çepeçevre bir oluk (diş eti oluğu) bulunur. Sağlıklı diş etinde bu oluk sığdır. Diş eti sağlığı bozuksa, bu oluk gittikçe derinleşir. Diş eti oluk derinliği hastalıkların teşhisinde çok önemli bir kriterdir. Sağlıklı diş eti, diş fırçalamakla kanamaz. Hastalar çoğunlukla diş eti kanamasını farkettiklerinde ‘zedelenir’ düşüncesiyle; dişlerini, diş etleri ile birlikte fırçalamamaktadır. Bu yanlış hareketin sonucunda, sözkonusu problem dişetleri fırçalanmadıkça daha da artacak, diş eti kanaması daha da artacaktır. Oysa ki, diş eti kanaması olduğunda dişler diş etiyle birlikte çok düzenli fırçalanırsa ve diş ipi kullanılırsa, diş eti kanamasının çok önemli ölçüde azaldığı, hatta kaybolduğu gözlemlenebilecektir.

HASTALIKLI DİŞ ETİ

Bakteri plağı dediğimiz besin artıklarının diş üzerinde oluşturduğu birikintiler, diş eti sağlılığının bozulmasına ve iltihap oluşumuna neden olur. Periodontal hastalıkların çoğunluğu kronik iltihabi hastalıklardır. Hastalıklar çok ileri aşamalara gelinceye kadar çok sinsidirler; ağrı belirtisi vermeyebilirler ve diş kaybına neden oluncaya kadar hissedilmeden ilerleyebilirler. Diş eti kanaması, diş eti hastalıklarının her aşamasında görülen en önemli belirtilerden biridir.

GİNGİVİTİS

Sadece diş etinin sağlığının kaybedilmesi ile ortaya çıkan periodontal rahatsızlıkların ilk aşamasıdır. İltihap henüz sert dokulara geçmemiştir. Diş eti görünümü kırmızı ve şiştir, çok parlak görünür. Diş fırçalarken, hatta bazen kendi kendine başlayan kanamalar en önemli belirtilerdir.

Gingivitis tedavisi nasıl olur?

Çok erken dönemde, hastanın yoğun ağız bakımı, dişler üzerindeki bakteri plağının uzaklaştırılması, düzenli ve doğru diş fırçalama ve diş ipi kullanımı, hastalığın tedavisi için yeterli olur. Yerleşmiş gingivitis tedavisi, diş taşı temizliği ile yapılır. Sonrasında, hastanın yoğun ve titiz ağız bakımı çok önemlidir. Doğru bir ağız bakımının nasıl olacağı hekim tarafından hastaya anlatılmalı ve uygulamanın doğruluğu ikinci seansta kontrol edilmelidir.

PERİODONTİTİS

Diş etlerinde başlayan iltihabın sert dokulara da yayılması ile başlar. Diş eti oluğu, diş etinin şişmesi ve diş etrafındaki kemik dokusunun erimesi ile hastalık derinleşir. Dişin etrafında cep oluşarak bakterilerin çoğalması için çok uygun bir ortam oluşur. Oluşan periodontal cep derinliği, hekim için teşhis ve tedavide yardımcı olan en önemli kriterdir. Bunun yanısıra röntgen filmleri de kesinlikle kontrol edilmelidir.

Periodontitis, bazı durumlar hariç, çok yavaş ilerler. Uzun yıllar sinsice varlığını sürdürebilir. Ağızda kötü koku, diş eti kanamaları ve hastalık ilerledikçe diş eti çekilmeleri görülür. Paralel olarak ağızda soğuk-sıcak hassasiyeti oluşabilir. Zamanla dişler yelpaze gibi açılıp aralanmaya başlar, apse oluşumları görülebilir. Dişler sallanmaya başlar, çok ileri aşamalarda dişler kendiliğinden yerinden çıkabilir.

Periodontitisin bazı formlarında genetik eğilim etkilidir ve hastalık çok hızlı ilerleyerek çok genç yaşta dişsiz kalma sonucu ile karşı karşıya kalınabilir. Ailesinde benzer hikayesi olan yetişkinler varsa, diş hekimleri ile yapılacak düzenli kontroller önem kazanmaktadır.

Periodontitis tedavisi nasıl olur?

Tedavinin amacı, yumuşak ve sert doku üzerindeki yapısal bozukluğun düzeltilmesidir. Başlangıç tedavisinde, diş yüzeyi temizliği yapılır. Sonrasında, kök yüzeyi düzleştirme (küretaj) işlemi takip eder. Erken aşamalarda yapılan bu tedaviler iyi bir sonuç için yeterli olur.

İlerlemiş aşamalarda cerrahi yaklaşımlar gerekir. Periodontal cebin sığlaştırılması ve hastalık sonucu diş etrafındaki deformasyonların düzeltilmesi ancak cerrahi müdahalelerle mümkündür. Müdahale esnasında kemikteki deformasyon şekline göre bir takım tekniklerle sert dokunun geri kazandırılması mümkün olabilir. Çok ilerlemiş durumlar ise diş çekimi ile sonuçlanabilir.

DİŞ ETİ HASTALIKLARINDAN KORUNMA

En önemli korunma yöntemi, düzenli ve doğru yapılan ağız bakımıdır. Günde üç defa yapılan diş fırçalama ve destekleyici olarak diş ipi kullanımı, dişler üzerindeki bakteri plağının uzaklaştırılmasını sağlar. Böylece en etkili olumsuz faktör ortadan kaldırıldığı için, periodontal hastalıkların önüne geçilmiş olur. Diş hekimine altı ayda bir yapılacak olan kontroller ile hastalığın erken safhada teşhis edilmesi, büyük problemlerden korunmanın en etkin yollarından biridir.